A ambición dos votos

En Galicia Hoxe:

Pola esquerda, Agustín Baamonde, Manuel Bragado e Bieito Lobeira, onte no Consello da Cultura

A previsible incidencia de Galicia Bilingüe e UPyD na bolsa de votos que podía decidir a cor do último e decisivo escano nas eleccións de marzo do 2009, foi o factor que levou os "estrategas" do PP a incorporar o tema da lingua na campaña "de xeito claro" coas promesas de derrogar o decreto do galego do bipartito e consultar os pais. Así o admitiu onte, nunha mesa redonda no Consello da Cultura Galega (CCG), o deputado popular Agustín Baamonde. Diversos analistas xa o advertiran, pero onte o parlamentario do PP confirmouno, nun debate co deputado do BNG Bieito Lobeira na cuarta e última sesión do Seminario sobre lingua, sociedade e política en Galicia, organizado polo CCG.

"O tema da lingua non era nun principio un obxectivo fundamental. Pero a aparición de colectivos como Galicia Bilingüe, de clases urbanas que expresaban a súa frustración co decreto do bipartito, xerou un caldo de cultivo que preocupou ós estrategas do PP. Feijoo contaba con gañar, pero por unha marxe axustada. E a aparición de Galicia Bilingüe, e de UPyD, fixo temer que podía haber aí unha bolsa de votos que podía afectar ó último deputado que resolvería o mapa electoral. Por iso o PP introduciu o tema da lingua dun xeito claro, e formulou dúas promesas: derrogar o decreto e consultar os pais. Tras gañar as eleccións, tivo que cumprir as promesas", explicou Baamonde.

"O PP vendeu o idioma do país por un puñado de votos", retrucoulle Lobeira. Durante a mesa redonda, á que non puido acudir o deputado do PSdeG Francisco Cerviño e na que Baamonde respondeu a numerosas críticas que se lle formularon desde o público, o parlamentario popular non deixou de apelar á lectura do seu partido da "realidade social".

"Na sociedade galega producíronse cambios importantes" desde a transición política, -apuntou-, e Feijóo "non pode facer o que lle dea a gana" no seu partido, que "se debe ós seus votantes". Existen tensións dentro do PP, -recoñeceu-, pois a súa base social é "ampla", e inclúe non só o sector "galeguista" co que se identifica o votante "do medio rural", senón tamén o sector das "contornas urbanas" que non está pola defensa do galego. "Feijóo defende o galego, e ten que nadar e gardar a roupa, pero eu creo que está a ser moi sensato", afirmou.

É certo -engadiu en resposta ás alusións de Lobeira a El Mundo-, que hai medios que tentan "crear opinión" cun enfoque "centralista", e iso pode ter "transcendencia en parte do electorado do PP", pero ao seu ver "iso é o menos relevante". Na súa opinión, a cuestión é que "o futuro da lingua non se decide por decreto", e pouco se avanzará se "os medios, os empresarios" non falan galego, e se a maioría dos pais queren que se eduque os fillos en castelán. Para solucionar isto, sinalou, cómpre "intelixencia" e "autoridade moral", e un modelo baseado no "equilibrio e a liberdade".

Bieito Lobeira denunciou, pola súa banda, as trampas deste discurso da "liberdade", ademais dos incumprimentos por parte do Goberno da "cativa" lexislación vixente sobre a lingua, que evidencian a contradicción coas declaracións de "amor" do PP cara ó idioma. O deputado do BNG salientou a "estigmatización" do galego na que afondará o "mal chamado decreto do plurilingüismo" ó excluír este idioma das aulas de matemáticas, física e tecnoloxía. Subliñou que o principio do 50% non se cumprirá na práctica, por exemplo no itinerario tecnolóxico de 4º da ESO, que reserva 3 horas para o galego fronte ás 9 do castelán.

Lembrou a "pregunta trampa sobre a lingua materna" en infantil, as webs dependentes da Xunta en castelán, a negativa de conselleiros do PP a usar o galego, a sinaléctica ou a publicidade institucional en castelán, a supresión da obrigatoriedade nas oposicións de facer unha das probas en galego, a documentación interna de consellarías en castelán, a exclusión dos concellos de menos de 3.000 habitantes das axudas á normalización, a marxinación do galego no ámbito xudicial, ou as posibles "represalias" aos profesores que se neguen a deixar de dar aulas en galego.

Lobeira propuxo como alicerce do pacto lingüístico o cumprimento da lei vixente e do Plan de normalización lingüística. "Podemos debater sobre os ritmos, os métodos, os prazos, pero non sobre os obxectivos do plan", dixo. Baamonde, despois de eludir responder e centrarse en acusar o BNG de tentar "facerse dono" da lingua ou consolidar a súa posición central no seu concepto de nación, pediu "flexibilidade" para aplicar un plan que é para o seu partido só "un marco que se pode interpretar de moitos xeitos".

O filósofo Antón Baamonde propuxo a celebración dun referendo sobre o tema da lingua entre toda a poboación, cunha "pregunta consensuada". O sociólogo Fermín Bouza pediulle a Agustín Baamonde que faga de mediador co seu partido, "que necesitamos, porque representa a metade da xente", para deter o camiño do galego cara á desaparición, e insistiu, como Lobeira, en que a política contraria ó galego vén "importada" desde o PP de Madrid. O profesor Juan Carlos Moreno denunciou tamén o nacionalismo lingüístico español, que segundo sinalou rexeita o intento de situar outras linguas ao mesmo nivel que o castelán como un "ataque" á unidade da nación española e a unha "lingua común" que considera superior e Ángel López propuxo estender o "plurilingüismo" a todo o territorio do Estado español. Georg Kremnitz avogou por unha reforma constitucional que facilite unha simetría maior entre as diferentes linguas.