Autor: Bieito Iglesias
Editorial: Galaxia
Libre de toda culpa, pecado e delicto, así foi soterrado o vello ministro franquista Manuel Fraga Iribarne, implicado nun bo número de asuntos con resultado de morte ademais de ser tamén responsábel da Lei de Prensa coa que o Movimiento amordazaba os medios de comunicación. Libre de toda culpa, pecado ou delicto, así o cantaron e cantan as súas hostes. Porén, a ti, lector, igual cá min, que escribo isto, en ningún momento nos é permitido alixeirar o peso que a historia nos canga nas costas, máis ben, pola contra, e en virtude do determinismo social que nos goberna, somos xulgados xa non só desde esa carga senón inclusive desde a nosa mesma orixe.
Fronte a esta situación máis propia de tempos con Rei Sol, Bieito Iglesias dá á luz unha colectánea de relatos que se caracterizan precisamente porque as personaxes, e o relato déixao ver nalgún momento, sempre cargan coa súa historia, mesmo ás veces o relato é precisamente case unha excusa para que esta aflore. O cal, en si, tampouco é novidade ningunha no eido literario. Mais a lectura sempre se efectúa nun determinado contexto e ese determinado contexto inflúea. De xeito que, no caso que nos ocupa, salienta o humanismo, a compoñente humana das ficcións letrescas, á vez que pon de relevo a inhumanidade selectiva contextual deses dirixentes políticos. E debe ser preocupante, tanto ti, lector, coma para min, pois nos contemplamos no feixe vitimado, como tamén para os propios vitimadores, que nin nós somos xoguetes nin eles deuses exentos de carnalidade.
Escritos con esa tan particular selección lingüística que identifica os textos de Bieito Iglesias a primeira vista, este bo feixe de relatos, ubicados en diferentes nichos temporais, e puntos xeográficos, que permiten ir adiviñando un proceso creativo prolongado no tempo, contén un significativo número deles onde as personaxes padecen algún tipo de enfermidade. Porque ha de padecer enfermidades as personaxes? Pois tal vez porque unha sociedade como a que vimos de retratar antes debe considerarse enferma, e non puntulmente, a xulgar desde o que vimos de escribir sobre a prolongación no tempo. De aí, no título, a terra e a tarde. Por demais de que os títulos, e referímonos tamén aos dos relatos, sempre son segmentos linguísticos problematizados que esixen ao lector esforzo comprensivo demostrador da súa filiación humana.
Como é lóxico agardar nun título destas características, a variedade de tramas é notábel, mais poden sinalarse certas recorrencias temáticas correspondentes a asuntos polos que os autor sente predilección. Velaí, logo, a boa cantidade de relatos onde o sexo ten protagonismo, desde o puterío barcelonés á Cuba sensual e ardente. Así como tamén a emigración, que salientamos xa non polo número de relatos que a narren, senón pola visión que dela se dá, por ese desapego das orixes. E, por suposto, o humor, ese humor absolutamente irreverente, que pode ocorrer no contexto máis serio, tinxe a maioría dos relatos con intensidade dispar, obriga ao sorriso certo e desconfiado porque, outra volta, é un humor intelixente que demada actitude reflexiva cómplice por parte do lector. Un humor desde o que se explora o mundo e que se materializa nun rexistro moi variado que vai desde a simple adxectivación ocorrente, á problemática, ou desde o xogo de palabras a un esperpento coidado e á vez natural. E que, por suposto, sería impensábel nun autor cun dominio léxico máis reducido. Pois un dos puntos atraentes da escrita de Bieito Iglesias é esa súa lingua vizosa, rica, que mestura termos cultos con outros dialectais, e sobre todo, que rescata para o lector expresións tan nosas como a terra e que, con todo, están tan ausentes na foto do galego libresco. Tanto o léxico, como o humor, indican unha escrita que sempre quere ir alén e nunca ficar na tona superficial, pois concibe literatura e lingua como camiños ou carreiros que axuden a trascender. Algo extraordinariamente importante, sempre, e máis en días como os que vivinos e que nos servían para inciar esta crónica.
Salientar un relato por riba dos demais resulta imposíbel. Un relato ou grupo de relatos, pois ás veces aparecen agrupados varios relatos formando unidade baixo un mesmo título. O cal significa que tamén se explorou, tamén se traballou na propia esencia de xénero. O que, a xulgar, polo relato que pon cabo ao volume, no cal as notas compoñen máis o relato que o propio corpo desde o que dimanan, e tendo en conta o pouco frecuente que é un título destas características tan denso, parece indicar para unha concepción da vida, do real, máis próxima a unha sucesión de relatos que ao que sería novela. Xa que o primeiro representa unha opción aberta, mantres o segundo, por moi coplexa que sexa, nunca será quen de acadar tanta amplitude, nin tanta fondura pois adoita non contar cun lector que tamén pode ser activo e non só espectador. Quizáis porque, na vida, ser espectador é non vivir senón padecer.
EN GALICIA CONFIDENCIAL
Ningún comentario:
Publicar un comentario